Prostat Hastalıkları ve Güncel Tedavi Yöntemleri

Prostat Nedir? Prostat, erkek üreme sisteminin bir parçası olan, mesane (idrar torbası) çıkışında yer alan ve idrar kanalını (üretra) çevreleyen bir salgı bezidir. Temel fonksiyonu, sperm hücrelerinin canlılığını ve hareketliliğini destekleyen seminal sıvının bir kısmını üretmektir. Yetişkin bir erkekte ortalama ceviz büyüklüğündedir, ancak yaşla birlikte hormonal değişikliklere bağlı olarak hacminde artış görülebilir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) İyi Huylu Prostat Büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi), prostat bezinin yaş ilerledikçe histolojik olarak büyümesi ve idrar kanalına baskı yaparak idrar akışını zorlaştırması durumudur. Kanserleşme özelliği taşımaz ancak hastanın yaşam kalitesini etkileyen alt üriner sistem semptomlarına yol açar.

3. Klinik Belirtiler Prostat büyümesine bağlı semptomlar, idrar yolunun daralması ve mesane fonksiyonlarının etkilenmesiyle ortaya çıkar:

• İdrar akım hızında azalma ve kesik kesik işeme.

• İdrara başlamada zorluk ve bekleme.

• Mesaneyi tam boşaltamama hissi.

• Sık idrara çıkma (Pollakiüri).

• Gece uykudan uyanıp idrara çıkma (Noktüri).

• Ani idrar sıkışması (Urgency).

4. Tanı Yöntemleri Hastalığın tanısında ve tedavi planlamasında aşağıdaki tetkikler uygulanır:

• PSA (Prostat Spesifik Antijen) Testi: Prostat kanseri taraması ve prostat hacmi ilişkisinin değerlendirilmesi için kan testi.

• Parmakla Rektal Muayene: Prostatın büyüklüğü, kıvamı ve yüzey yapısının fiziksel kontrolü.

• Üroflowmetri (İşeme Testi): İdrar akım hızının ve işeme süresinin ölçülmesi.

• Ultrasonografi: Böbrekler, mesane ve prostat hacminin görüntülenmesi; işeme sonrası mesanede kalan idrar miktarının (PMR) tespiti.

• Multiparametrik Prostat MR: Şüpheli durumlarda prostat dokusunun detaylı görüntülenmesi.

5. Tedavi Yöntemleri Tedavi planı; prostatın büyüklüğü, hastanın şikayetlerinin derecesi ve eşlik eden sağlık sorunlarına göre belirlenir.

• Medikal (İlaç) Tedavi: Hafif ve orta düzeydeki şikayetlerde, prostat düz kaslarını gevşeten (alfa blokerler) veya prostat hacmini küçültmeyi hedefleyen (5-alfaredüktaz inhibitörleri) ilaçlar kullanılır.

• REZUM (Su Buharı Tedavisi): Prostat dokusuna steril su buharı enjekte edilerek, büyüyen dokunun hacminin azaltıldığı minimal invaziv bir yöntemdir. İşlem süresi kısadır ve cinsel fonksiyonların korunmasında avantaj sağlar.

• Thu-LEP (Thulium Lazer Enükleasyon): Prostatın büyüyen kısmının (adenom), lazer enerjisi kullanılarak kapsülden ayrılması ve çıkarılması işlemidir. Özellikle büyük prostatlarda kanama riskinin düşük olması ve hızlı iyileşme süreci nedeniyle tercih edilen güncel bir lazer teknolojisidir.

• TUR-P (Transüretral Rezeksiyon): Kapalı yöntemle idrar kanalından girilerek prostat dokusunun parça parça kazınması işlemidir. Uzun yıllardır uygulanan ve etkinliği kanıtlanmış standart cerrahi yöntemlerden biridir.

• Radikal Prostatektomi: Prostat kanseri tanısı alan hastalarda, prostatın tamamının ve çevre dokuların cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. (Genellikle laparoskopik veya robotik yöntemlerle uygulanır).